Erzurum Gezilecek Yerler
Erzurum Gezilecek Yerler Gezisi için tarihi yerler, turistik bölgeler, doğal güzellikler ve seyahat önerileri içerecek şekilde Erzurum gezi rehberi niteliğinde hazırlanmıştır. Yazımız sayesinde Erzurum görülmesi gereken yerler hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
Erzurum Gezilecek Yerler olarak şimdi tura başlayalım. Doğu Anadolu’nun incisi olarak bilinen tarihi ve kültürel zenginlikleriyle dikkat çeken bir şehirdir. Palandöken Dağları’nın eteğinde konumlanan Erzurum, kış turizminin önemli merkezlerinden biridir. Palandöken Kayak Merkezi, dünya çapında tanınan kayak pistleri ve modern tesisleriyle kış sporları tutkunlarını cezbetmektedir. Aynı zamanda, Erzurum’un simgelerinden biri olan Çifte Minareli Medrese ve Yakutiye Medrese gibi tarihi yapılar, şehrin Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait izlerini yansıtır.
Erzurum Gezilecek Yerler : Erzurum aynı zamanda bir kültür ve sanat merkezi olarak öne çıkar. Atatürk’ün Erzurum Kongresi’ni topladığı tarihi Kongre Binası, şehirdeki tarihseverler için önemli bir ziyaret noktasıdır. Erzurum’un meşhur köftesi, pastırması ve kadayıfı da şehre özgü lezzetler arasında yer alır. Şehrin tarihi çarşıları ve sokakları, geleneksel el sanatları ve yöresel ürünlerle dolup taşar.
Erzurum’un sıcakkanlı insanları ve karlı dağları arasında geçen bir ziyaret, tarih, doğa ve lezzet dolu bir deneyim sunar. Her mevsim kendi güzellikleriyle parlayan Erzurum, zengin kültürü ve büyüleyici atmosferiyle herkesi kendine çeker.
Erzurum Gezilecek Yerler Rehberi
Erzurum Gezilecek Yerler Rehberi : Evliyalar şehri ya da dadaşlar şehri olarak da bilinmektedir. Doğu Anadolu Bölgesi‘nde yer alan Erzurum aynı zamanda bölgenin kalabalık 2. şehri konumunda yer almaktadır. Coğrafi yapısından dolayı tarih boyunca çoğu olaya şahit olmuştur. Tarım ve hayvancılık oldukça büyük paya sahip olan Erzurum gezilecek yerler denilince akılara yaylaların geldiği de aşikardır. Çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış olmasından dolayı birçok kültürü de bir arada yaşama olanağı bulmuştur.
Erzurum Gezilecek Yerler Rehberi : Gelişime oldukça açık bir şehir olmasının yanı sıra geleneklerine de bir hayli bağlı kalan bir ilimizdir. Günümüzde de kendisini geliştirmeye devam eden Erzurum modern şehir olma yolunda hızla ilerlemektedir. Aynı zamanda burada Cumhuriyet tarihinin önemli adımlarının da atılmış olduğu bilinmektedir. 23 Temmuz da Erzurum Kongresi’nin kurulması itibari ile Ulusal Egemenlik adına önemli kararlar alınmıştır.
Erzurum Gezilecek Yerler Tortum Şelalesi
Erzurum Gezilecek Yerler Tortum Şelalesi : Erzurum’un doğal güzellikleri arasında önemli bir yere sahip olan Tortum Şelalesi, Türkiye’nin en yüksek şelalelerinden biridir ve aynı zamanda Doğu Anadolu Bölgesi’nin en gözde turistik noktalarından biridir. Tortum Gölü’nün sularından beslenen bu muazzam şelale, Erzurum’un Uzundere ilçesine bağlı Tortum beldesinde bulunur.
Tortum Şelalesi, yüksek kayalıklardan dökülen sularıyla etkileyici bir manzara sunar. Bu görkemli doğa harikası, suyun serpintisiyle oluşan gökkuşağıyla birleşerek izleyenleri büyüler. Erzurum her mevsim, farklı heyecanlar yaşayabileceğiniz, farklı güzellikler bulabileceğiniz bir şehirdir. Dünyanın en büyük şelalelerinden biri olan Tortum Şelalesi bunu en iyi anlatan doğal güzelliklerden biridir.
Erzurum Tortum Şelalesinin Oluşumu
Tortum Şelalesi, Tortum Gölü’nün Tev Vadisi’ndeki heyelan kütlesini aşarak dökülmesiyle oluşmuştur. 21 metre genişlik ve 48 metre yüksekliğe sahiptir. Şelalenin önünde yer alan izleme balkonu, ziyaretçilerin büyük ilgisini çekmektedir. İzleme merdivenlerinin nefes darlığı ve kalp rahatsızlıklarını önlediğine inanılmaktadır.
Şelalenin ve çevresinin deniz seviyesinden yüksekliği yaklaşık 1000 metredir. 1700’lü yıllarda Kemerlidağ’dan ayrılan büyük heyelan kütlesinin Tortum Çay’ının aktığı Tev Vadisini kapatmasıyla oluşmuştur. Tortum Şelalesinin sularının düştüğü yerde dev bir kazan oluşturmuştur. Günümüzde su sporlarının yapılabileceği doğal bir ortam oluşmuştur.
Yılın her dönemi farklı bir güzelliğe bürünen Tortum Şelalesi, doğa tutkunlarına kendini hayran bırakan eşsiz bir güzellik sunar. Şelale, özellikle mayıs ve haziran aylarında bütün görkemiyle kendini gösterirken hazirandan sonra su miktarında azalma olmaktadır. Düşen su seviyesi de Tortum Şelalesi’ne farklı bir güzellik katmaktadır.
Şelale ve çevresi, aynı zamanda Erzurum’un önemli mesire alanlarından biridir. Tortum Şelalesi’ne 1952-1960 yılları arasında hidroelektrik santrali yapılmış ve Türkiye’nin elektrik arzına katkıda bulunmaya başlamıştır. Uzundere ilçesinde bulunan bu doğa harikası, Erzurum ilinin 100 km kuzeyinde, Uzundere ilçesine 16 km mesafede ve Tortum Gölü’nün kuzey kenarında yer almaktadır.
Erzurum Tortum Şelalesi Konum
Erzurum Gezilecek Yerler Palandöken Kayak Merkezi
Erzurum Gezilecek Yerler Palandöken Kayak Merkezi : Palandöken Kayak Merkezi, Erzurum iline bağlı Palandöken beldesinde bulunan önemli bir kış turizmi destinasyonudur. Palandöken aynı zamanda Türkiye’deki kayak sporları müsabakalarına da ev sahipliği yapmaktadır. Erzurum’da düzenlenen Uluslararası Palandöken Kar Festivali gibi etkinlikler de bölgeye olan ilgiyi artırmaktadır.
Yılın ilk altı ayını karla kaplı olarak geçiren Palandöken kış turizmi açısından büyük önem taşımaktadır. Kayak mevsimi kasım ile aralık ayları arasında başlamış olup genellikle nisan aylarına kadar devam etmektedir. Pistleri açısından da iki adet tescilli piste sahip olması ile yerli ve yabancı binlerce turistin tatil yeri olarak tercih etmiş gözde mekanlar arasında yer almaktadır.
Erzurum Gezilecek Yerler Palandöken kayak merkezi çevresinde karlarla kaplı dağları ve kayak turizmi ile Erzurum’un ilçesinde; kayak, zipline, telesiyej ve macera ve adrenalin dolu diğer aktivite seçenekleri ile kış tatili için keyifli bir gezi destinasyonudur.
Gece ve gündüz kesintisiz kayak deneyimi yaşayabileceğiniz Palandöken’de gezilebilecek tarihi mekanların sayısı kısıtlı olsa da, Hz. Muhammed’in sancaktarı olduğu rivayet edilen Abdurrahman Gazi Türbesi, tarihi ve manevi atmosferi ile huzurlu bir ziyaret noktasıdır. Türbenin içerisinde bulunduğu mesire alanı da ailece piknik yapmak ve doğa içinde keyifli vakit geçirmek için idealdir.
Palandöken’e gidildiğinde ayrıca; Palandöken Belediye Aile Piknik Alanı, Forum Erzurum, Palandöken Buz Pisti ve Demet Hanımın At Çiftliği Binicilik Ve İhtisas Kulübü de ziyaret edilebilir.
Erzurum Palandöken Kayak Merkezi Konum
Erzurum Gezilecek Yerler Çifte Minareli Medrese
Erzurum Gezilecek Yerler Çifte Minareli Medrese Erzurum’un simgesel yapılarından biri olan Çifte Minareli Medrese, Selçuklular dönemine ait 13. yüzyılda inşa edilmiş önemli bir eserdir. Hatuniye Medresesi olarak da bilinen bu muazzam yapı, ünlü Selçuklu sultanlarından Alâeddin Keykubad’ın kızı Hundi Hatun tarafından yaptırılmıştır. Medrese, Selçuklu klasik mimarisinin en iyi örneklerinden birini sunmaktadır.
Devasa medresenin her köşesinde görebileceğiniz etkileyici bitkisel desenlerin yanı sıra Orta Asya simgeleri olan kartal ve yılan figürleriyle süslüdür. El yapımı taş kabartmalarıyla bezenmiş olan Çifte Minareli Medrese, her detayında sanat eseri izleri taşır. Bu muazzam yapı, tarihi atmosferini günümüze kadar başarıyla korumuş ve ziyaretçilerini büyüleyici bir mimari şölenle karşılamaktadır.
Çifte Minareli Medrese Erzurum’un sembolü haline gelen bir Selçuklu eseridir. Genelde 13’üncü yüzyılın sonlarında yaptırıldığı kabul edilmektedir. Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat‘ın kızı Hundi Hatun veya İlhanlı Hanedanları‘ndan Padişah Hatun tarafından yaptırılmış olabileceği düşüncesi ile adına Hatuniye Medresesi de denilmektedir. Yaklaşık 35×46 metre boyutlarında olan medrese iki katlı, dört eyvanlı ve açık avlulu medreseler grubunun en önemli örneğidir. 26×10 metre ölçülerindeki avlusu, dört yönden revaklarla çevrilidir. Avlunun her iki tarafında öğrenci ve öğretmen odaları sıralanmaktadır.
Erzurum Çifte Minareli Medrese Gezilecek Yerler
Erzurum Gezilecek Yerler tarihi güzelliklere gelecek olursak ; Medresenin zemin katında on dokuz, birinci katında ise on sekiz odası bulunmaktadır. Girişin batısındaki kare mekân, mescid olarak kullanılmıştır. Güneyde ana eyvanla birleşen, altında mumyalığı bulunan kümbet, Anadolu’da çağdaşları arasındaki en büyük türbe olma özelliğine sahiptir. Gövdesi on iki köşeli olan kümbet dıştan külah, içten kubbe ile örtülüdür. Saçağı, süsleme şerit ve silmelerle bezenmiştir.
Çifte Minareli Medrese‘nin özellikle taç kapısında bulunan bezemeler, Selçuklu taş süslemesindeki derinliğin ve estetik anlayışın muhteşem örneklerini oluşturmaktadır. Bezemelerde ağırlıklı olarak bitkisel ögeler kullanılmıştır. En çok palmet ve rumi motifleri kullanılırken, her ikisinin de birbiri ile uyumu dikkat çekmektedir. Taç kapının batı tarafına Orta Asya Türkleri‘nin simgesi olan çift başlı kartal, ağzı açık iki yılan ve dilimli yapraktan oluşan hayat ağacı işlenmiştir.
Doğu tarafında bulunan simetriğinde ise yaprak ve kartal işlemesi yer almamaktadır. Taç kapının iki yanında yükselen sırlı tuğla ve tuğla ile örülü, motiflerle bezeli minarelerin boyu 26 metredir. Minarelerde turkuaz rengiyle dikkat çeken panonun içinde Arapça “Allah” yazmaktadır. Harap halde iken Osmanlı padişahlarından 4. Murad tarafından tamir ettirilen ve bir süre “tophane” olarak kullanılan medrese, 1942-1967 yılları arasında Erzurum Müzesi, günümüzde ise hem müze hem de resim sergi salonu olarak hizmet vermektedir.
Erzurum Çifte Minareli Medrese Konum
Tarihi Erzurum Evleri
Tarihi Erzurum Evleri : Erzurum’un tarihi zenginliklerini yansıtan evler, kalın kesme taşlar ve sağlam ahşap mimariyle binlerce yıllık bir geçmişe sahiptir. Bu tarihi evlerin yaklaşık 100 kadarı günümüzde koruma altındadır ve genellikle iki katlı olarak yapılmıştır, sert kış koşullarına dayanacak şekilde tasarlanmıştır. Erzurum evlerinin en güzel örneklerini Yakutiye ilçesinin tarihi sokaklarında bulabilirsiniz. Restorasyon çalışmalarıyla günümüze ulaşan bazı evler ise müze ve sanat galerisi olarak ziyaretçilere hizmet vermektedir.
Tarihi Erzurum Evleri Konum
Erzurum Gezilecek Yerler Yakutiye Medresesi
Erzurum Gezilecek Yerler Yakutiye Medresesi : Bugün Türk İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi olarak hizmet veren Yakutiye Medresesi, Erzurum’un en önemli ve ziyaret edilmesi gereken tarihi yapılarından biridir. 1310 yılında İlhanlı hükümdarı Sultan Olcaytar tarafından yaptırılan bu muazzam taş yapı, Anadolu’daki en büyük kapalı avlulu, eyvanlı ve revaklı medrese olma özelliği taşımaktadır, bu da ona özel bir tarihi değer katmaktadır.
Yakutiye Medresesi, orijinal mimarisini uzun yıllar boyunca korumuş ve tarihi boyunca dini eğitim alanlarının bulunduğu bir medrese olarak hizmet vermiştir. 1991 yılında gerçekleştirilen bir restore çalışmasıyla medrese, etnografya müzesine dönüştürülmüştür. Medrese içinde gezerken, büyüleyici taş kabartmalarda Orta Asya Türk kültüründen alınan simgeleri, insanları, çift başlı kartalları ve hayat ağacını görebilirsiniz. Aynı zamanda müzenin içinde, Erzurum’un binlerce yıllık kültürünü yansıtan birçok etnografik eseri inceleme fırsatına sahip olabilirsiniz.
Yakutiye Medresesi İlhanlı hükümdarı Sultan Olcayto döneminde Gazan Han ve Bolugan Hatun adına, Hoca Yakut Gazani tarafından 1310 yılında yaptırılmıştır. Anadolu’daki kapalı avlulu medreselerin en büyüğü olan Yakutiye Medresesi plan düzeni, dengeli mimarisi ve iri motifli süslemeleri ile Erzurum’un en gösterişli yapılarından biridir.
Erzurum Yakutiye Medresesi Gezilecek Yerler
Erzurum Gezilecek Yerler gözdesi durumunda bulunan medresedeki yapının taç kapısı cepheden dışa taşmaktadır. Dört eyvanlı iç mekânda bulunan dikdörtgen avlunun orta bölümü mukarnaslı bir kubbe ile diğer kısımları ise sivri kemerli beşik tonozlarla örtülüdür. Taç kapının yan yüzlerinde, silme kemerle çevrili nişler içinde pars ve kartal motifleri dikkat çekmektedir. Ajurlu bir küreden çıkan hurma yaprakları, iki pars ve kartal figürlerinden oluşan hayat ağacı Orta Asya Türkleri‘nin önemli simgelerini bir araya getirmektedir. Basık kemerli ve oymalı olan taç kapının her tarafını kaplayan bezemeler, muhteşem bir görüntü oluşturmaktadır.
Yakutiye Medresesi’nin doğu duvarına bitişik inşa edilen kümbet, tuğladan yapılmıştır. Üzerinde üç penceresi bulunan yapı, külah ile örtülüdür. Avlunun sağ ve solunda karşılıklı beşik tonozlu altışar oda sıralanmıştır. Bunlardan sağ köşedeki odadan aynı zamanda minareye çıkılmaktadır. Güneydeki tonozun üzerinde ise bu medreseye vakfedilmiş altı köyün ismini içeren vakfiye, mermer üzerine sülüs yazı ile asılmıştır, iç içe geçmiş geometrik motifler ve çinilerle bezeli minare, kabartma kordonlarla hareketli bir görünüm kazanmıştır.
Köşelerde yer alan kalın gövdeli minarelerden biri çok önceden yıkılmış veya hiç yapılmamıştır. Bu minarenin kaidesi konik bir külahla kapatılmıştır. Öğrenci ve hocaların odaları sınıf ve derecelerine göre belirlenmiştir. Bu nedenle her odanın girişinde farklı bir işleme dikkat çekmektedir. 1995 yılında restore edilen medrese, günümüzde Türk İslâm Eserleri ve Etnografya Müzesi olarak kullanılmaktadır.
Erzurum Yakutiye Medresesi Konum
Erzurum Gezilecek Yerler Abdurrahman Gazi Hazretleri Türbesi
Erzurum Gezilecek Yerler Abdurrahman Gazi Hazretleri Türbesi : Abdurrahman Gazi Hz. Türbesi; Erzurum’un 2,5 kilometre güneydoğusunda Palandöken Dağı‘nın eteğindedir. Sahabe olan Abdurrahman Gazi Hz. aynı zamanda Hz. Muhammed’in sancaktarlığını da yaptığına inanılmaktadır. Bir tekke zaviye ile birlikte 16’ncı yüzyıldan bu yana ziyaret edilen türbe, 1796 yılında Erzurum Valisi Yusuf Ziya Paşa’nın eşi Ayşe Hanım tarafından yaptırılmış, yanına bir de cami ilave edilmiştir.
Türbenin giriş kapısı üzerinde bulunan 1796 tarihli kitabe, Hattat Salim tarafından yazılmıştır. Türbe içerisinde 4.85 metre boyunda Abdurrahman Gazi Hazretleri’nin makamı bulunmaktadır. Türbenin etrafı zamanla ağaçlandırılarak mesire yeri haline getirilmiştir.
Erzurum Abdurrahman Gazi Hazretleri Türbesi Konum
Erzurum Gezilecek Yerler Üç Kümbetler
Erzurum Gezilecek Yerler Üç Kümbetler : Anadolu’da bulunan anıt mezarların en güzel örnekleri arasında yer almaktadır. Üç kümbetten en büyüğünün Emir Saltuk’a ait olduğu ve 12’inci yüzyılın sonlarında yapıldığı sanılmaktadır. Diğer kümbetlerin kime ait oldukları bilinmezken bunlarında 14’üncü yüzyılda inşa edildikleri tahmin edilmektedir.
Kümbetlerin yanında bulunan kare şeklindeki küçük yapının ne olduğu konusunda ise farklı görüşler bulunmaktadır. Bunun da bir kümbet veya mescit olduğu belirtilmektedir. Üç kümbetler, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 1956 yılında onarılmıştır.
Erzurum Gezilecek Yerler Emir Saltuk Kümbeti, kesme taştan yapılmıştır. Sekizgen gövdeli, yüksek kasnaklı ve üzeri kubbe ile konik karışımı basık bir külahla örtülüdür. İki renkli kesme taştan yapılan kümbetin üçgen alınlıklarında, yuvarlak kemerli, kasnak nişlerinde boğa, yılan, yarasa, kartal gibi hayvan kabartmaları bulunmaktadır.
Bu kabartmalar, Orta Asya Türk takvimlerinde yer alan burç figürlerini andırmaktadır. Nişlerden birinin içerisindeki boğa boynuzları arasında insan başı işlemesi dikkat çekmektedir. Emir Saltuk Kümbeti’nin sekiz cephesinin dört yüzünde birer çift pencere yer almaktadır. Kümbetin, kuzey yönünde bulunan giriş kapısının saçakları üzerinde geometrik bezeme ile çiçek ve hayvan figürleri görülmektedir
Erzurum Üç Kümbetler
Erzurum Gezilecek Yerler Listemizde Yer Alan, Emir Saltuk Kümbeti’nin güneydoğusunda bulunan ikinci kümbetin alt kısmı, kare planlı ve on iki cephelidir. Bu kümbet gri renkte bir taştan yapılmıştır. Üstte bir küçük, altta ise bezemeli üç büyük penceresi bulunmaktadır. Bu kümbetin güney cephesindeki penceresi aynı zamanda mihrap görünümündedir.
İkinci kümbete 4 metre uzaklıktaki üçüncü kümbet yöresel keyek taşından yapılmıştır. Üçüncü kümbet, on iki cepheli ve dört pencerelidir. Kuzey yönünde giriş kapısı bulunan kümbetin, iç kısmında oldukça güzel bezenmiş mihrabı yer almaktadır. Kümbetin üzerini örten konik külahın kasnağında Emir Saltuk Kümbeti’ne benzeyen süslemelere yer verilmiştir.
Erzurum Üç Kümbetler Konum
Erzurum Gezilecek Yerler Narman Peri Bacaları
Erzurum Gezilecek Yerler Narman Peri Bacaları Kırmızı rengi ve ilginç yeryüzü şekilleriyle dikkat çeken Narman Peri Bacaları “Kırmızı Periler Diyarı” olarak da adlandırılmaktadır. Kırmızı peri bacaları olarak bilinen Narman Peri Bacaları, Narman İlçesi’nin güneyinde, Narman-Pasinler otoyolunun 7’nci kilometresinde yer almaktadır.
Rüzgâr ve yağmurun kumlu toprağı aşındırması, kırmızı peri bacalarını ve dar vadilerden oluşan bu ilginç manzarayı meydana getirdi. Bu jeolojik oluşumlar Doğu Anadolu Bölgesi’nde sadece bu yörede görülmektedir. Oltu, Şenkaya, Sarıkamış, Horasan, Pasinler ve Tortum ilçeleri ile çevrelenen Narman İlçesi, Erzurum’un kuzeydoğusunda ve şehir merkezine 90 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır.
Erzurum Narman Peri Bacaları Gezilecek Yerler
Erzurum Gezilecek Yerler Peri bacalarının yer aldığı vadi, Amerika’da Colorado Kanyonu’na benzerliği ile de dikkat çekmektedir. Narman Peribacaları’nı koruma altına alarak ülke turizmine kazandırmak için yaz aylarında çeşitli şenlikler düzenlenirken, yerli ve yabancı turistlerin bölgeye ilgisi her geçen dönem artış göstermektedir. Kapadokya’daki Peri bacaları ile Narman’daki Peribacaları, oluşumları bakımından birbirinden ayrılmaktadır.
Kapadokya’daki Peri bacaları volkanizma sonucu oluşmuş, Narman’da bulunanlar ise günümüzden 2,5-3 milyon yıl önce, akarsuların bir çökelme havzasına taşıdığı malzemelerin zamanla aşınması sonucunda oluşmuştur. Kırmızı Peribacalarının bu rengi almasının nedeni ise tortullardaki kırmızı renk demirin Fe2O3 şeklinde oksitlenmesidir.
Erzurum Narman Peri Bacaları Konum
Erzurum Kalesi
Erzurum Kalesi : Erzurum Kalesi‘nin geçmişi yaklaşık 2 bin 500 yıl öncesine, bölgeye hakim olan hâkim olan Urartular’a kadar uzanmaktadır. Bugün varlığını koruyan iç kalenin ilk halini ise 415 yılında Bizans İmparatoru Theodosius inşa ettirmiştir. Erzurum Kalesi, biri şehrin güvenliğini sağlayan muhafız askerlerin bulunduğu iç kale diğeri de halkın ikamet ettiği cadde, sokak ve mahalleleri içine alan dış kaleden oluşmaktadır. İç kalenin avlusunda tuğladan bir hamam ve oda halinde mekânlar yer almaktadır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde iç kalenin kuzey duvarı bitişiğinde İç Kale Mescidi yapılmıştır. Kırklar Türbesi, Ebu İshak-ı Kâzerûnî Türbesi ve Ali Ağa Çeşmesi de bu yapılara eklenmiştir.
Günümüzde dış kalenin surları büyük ölçüde yıkılmış olup yalnızca dört yöne açılan kapıların isimleri bilinmektedir. Bunlar, Tebriz Kapısı, Erzincan Kapısı, Gürcü Kapısı ile sonradan açılan İstanbul Kapısı ve Yeni Kapı’dır. Çeşitli dönemlerde onarım geçiren kale, son olarak 16’ncı yüzyılda Kanuni Sultan Süleyman ve 19’ncu yüzyılda II. Mahmut tarafından iki defa onarılmıştır.
Erzurum Kalesi Konum
Erzurum Gezilecek Yerler Ulu Cami
Erzurum Ulu Cami : Erzurum Ulu Cami; Saltuklu Emiri Nasreddin Aslan Mehmet tarafından 1179 yılında yaptırılmıştır. Saltuklular’ın “Atabey” isminden dolayı buraya “Atabey Camisi” de denmektedir.
Erzurum Ulu Cami
Erzurum Ulu Cami Konum
Erzurum Lala Paşa Camisi
Erzurum Gezilecek Yerler Lala Paşa Camisi : Lala Paşa Camisi; Erzurum’da Osmanlı Dönemi’nde yapılan ilk cami özelliği taşıyan yapı, burada inşa edilen diğer Osmanlı camilerine de model olmuştur. Kanuni Sultan Süleyman’ın komutanı, Kıbrıs fatihi, Sadrazam Lala Mustafa Paşa; Erzurum Beylerbeyi görevini yürüttüğü dönemde, 1562 yılında camiyi yaptırmıştır. Mimar Sinan’a ait olan eserin yanında bir saray, bir de sübyan mektebi yer almış, ancak bunlar günümüze kadar ulaşamamıştır.
Lala Paşa Camisi; Şehzadebaşı, Sultan Ahmet Cami, Eminönü Yeni Cami ve Yeni Fatih gibi İstanbul camilerinde uygulanan plan tipinde, ancak onlardan hayli küçük ölçekli olarak inşa edilmiştir. Ortada dört paye ile taşınan merkezi kubbe, dört yanda sivri kemerlerle desteklenen yarım çapraz tonozlar, köşelerde de dört küçük kubbeden oluşan merkezi planlı bir örtü biçimine sahip olan caminin iç mekânını iki sıra halinde 28 pencere aydınlatmaktadır.
Erzurum Lala Paşa Camisi
Erzurum Gezilecek Yerler kapsamında mimarisine bakacak olursak ; Alt sıradaki pencere alınlıkları üzerinde bulunan çiniler, şehrin Ruslar tarafından işgal edilmesi sırasında atılan kurşunlarla zedelenmiştir. Yapının kitabesi, yuvarlak ve mukarnaslı olan mihrabın üzerinde yer almaktadır. Pencerelerde bulunan hadisler, hat sanatından eşsiz örnekler sunar. Kare kaide üzerine kurulmuş olan cami minaresi, yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir. Beyaz taştan inşa edilen minare, kırmızı taşlı bileziklerle süslenmiştir. Caminin avlusunda, sekiz köşeli ahşap ve konik çatılı bir şadırvan yer almaktadır.
Bu şadırvandaki sütunlar son derece güzel taş işçiliği ile bezenmiştir. Son cemaat yerindeki batı mihrabiyenin üzerinde, ters “T” şekilli mermer levhalar üzerine yazdırılmış ferman bulunmaktadır. 1670 yılında yazılan bu ferman IV. Mehmed’in halka vergi muafiyeti getirdiğini anlatmaktadır. Tamamı kubbe ile örtülü son cemaat yeri de sivri kemerlerle öne ve yanlara açık bir mimari üslup gösterir.
Erzurum Lala Paşa Camisi Konum
Erzurum Gezilecek Yerler Tabyalar
Erzurum Gezilecek Yerler Tabyalar : Erzurum’da yapılan ilk tabyaların tarihi 18’inci yüzyıldaki Osmanlı-İran savaşına kadar uzanır. Ancak en büyük tabyalar 19’uncu yüzyılın başından itibaren, Ruslar’ın Doğu Anadolu’ya yaptıkları baskın ve istilalardan şehri korumak amacıyla inşa edilmiştir. Şehrin çevresinde görüş açısı yüksek tepelere inşa edilen bu stratejik yapıların sayısı 22’yi bulmaktadır.
İçlerinde karargah binaları, askeri barınaklar, eğitim sahaları, yemekhaneler, sarnıçlar, pusu odaları yer alan bu tabyalar; bazen tek, bazen de bir kaç büyük yapının birleşiminden meydana gelir. Büyüklükleri ve konumları değişen tabyaların en önemlileri şehrin hemen doğusunda bulunan Mecidiye ve Aziziye tabyalarıdır.
Erzurum Tarabyalar
Erzurum Gezilecek Yerler tarihi dokusunda tabyaların tamamı taştan inşa edilirken, mimari üsluptan ziyade sağlamlık ve kullanım esasları ön plana çıkartılmıştır. Yan yana odalardan meydana gelen tabyaların, üzerleri kalın bir toprak tabakasıyla örtülmüştür. Düşmanın geleceği yönün öteki tarafında askerlerin toplantı avlularına, depo, revir, gibi bölümlere yer verilmiştir.
Tabyaların en geniş bölümünde kışla odaları bulunurken, bunlar birbirleri ile bağlantılı dikdörtgen şekilde inşa edilmiştir. Odaların genişlikleri 3-4 metre derinlikleri 6-14,5 metredir. Çoğunlukla tek katlı olan kışla odalarının bazıları yer kazanmak amacıyla ahşap kalaslarla ikiye bölünmüş ve iki katlı hale getirilmiştir. Bu tabyalar (Mecidiye ve Aziziye) “93 Harbi” olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı’nda, Rusların ilerleyişinin durdurulmasında kritik bir işlev görmüştür.
Erzurum Tabyalar Konum
Erzurum Rüstem Paşa Kervansarayı
Erzurum Gezilecek Yerler Rüstem Paşa Kervansarayı :Taşhan adıyla da anılan Rüstem Paşa Kervansarayı, Kanuni Sultan Süleyman’ın sadrazamı Rüstem Paşa tarafından 1561 yılında yaptırılmıştır. Yapı, Osmanlı kervansaray mimarisinin şaheser örneklerinden biridir. Burası yolcuların gece ve gündüz her çeşit ihtiyaçlarının karşılandığı yerdir. Rüstem Paşa Kervansarayı’nda imarethane, mescit, dinlenme yeri, bezirgân dükkânları, deve, eşek, öküz, manda ve atların bağlandığı bölümler yapılmıştır. Ancak, bunların bir kısmı günümüze ulaşamamıştır.
Batıya bakan beşik tonozlu giriş kapısı üzerindeki kitabede, Erzurum’un serhat şehri olması dolayısıyla, buraya “ribat” denildiği dikkat çekmektedir. Ribatlar, sınırları korumak amacıyla içerisinde 40-50 civarında akıncı birliğinin bulunduğu bir çeşit ileri karakol binalarıdır. Osmanlı Devleti sınırlarının zamanla Tiflis’e ve Hazar Denizi’ne kadar genişlemesiyle buraya konak, barınak, ahır ve alışveriş merkezi özellikleri kazandırılmıştır.
Erzurum Rüstem Paşa Kervansarayı
Rüstem Paşa Kervansarayı, dikdörtgen bir avlu çevresinde, kesme taştan yapılmış revakların arkasına sıralanmış odalardan oluşan iki katlı bir yapıdır. Doğu ve batı yönünde sivri kemerli ve tonozlu iki kapıdan girilen avlunun çevresinde 32 oda bulunmaktadır. Üst katta koridor çevresinde sıralanmış basık tonozlu odalar bulunmaktadır. Buradaki süslemeler daha sonra yapılmıştır. 1965 yılında önemli bir restorasyon geçiren kervansarayın batıya bakan ön cephesi, hafif ileri taşırılmış, altta beşik tonozlu derin bir giriş, üstte de kervansaray yöneticisine ait bir oda bırakılmıştır.
Kervansaray, günümüzde oltu taşı esnafının imalat ve satış yeri olarak hiz
Erzurum Rüstem Paşa Kervansarayı Konum
Erzurum Gezilecek Yerler İspir Yedigöller
Erzurum Gezilecek Yerler İspir Yedigöller : İspir Yedigöller Türkiye’nin bakir coğrafyalarından Ovit Dağı’nın güney yamaçları, volkanik gölleriyle mutlaka keşfedilmesi gereken bir bölgedir. Burada dağların yüksekliği zaman zaman 4 bin metreyi bulurken, küçüklü büyüklü tepeler arasında turkuaz renkli volkanik göller yer almaktadır. Değişik boyutlarda 11 gölden oluşan Yedigöller’e otomobille gitmek mümkün değildir. Ancak uygun bir arazi aracıyla, stabilize yollardan göllere ulaşılabilmektedir. Dağcıların gözde mekanı olan Yedigöller’e gelmek için en iyi zaman, haziran ayının on beşinden sonrası ve ağustos ayının sonlarıdır.
Erzurum İspir Yedigöller Konum